Yaz tatili boyunca teknolojik aletlere maruz kalan çocuklarda dijital bağımlılık riski yükseliyor. Zihin detoksu yapılmayan çocuklarda ise dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozukluğu görülme oranı artıyor.
Yaklaşan yaz tatiliyle birlikte çocukların dijital ekranlara, tablet, telefon ve televizyon gibi teknolojik cihazlara maruz kalma süresi de yükseliyor. Uzmanlar, bu dönemde dijital bağımlılık riskine dikkat çekerken, zihin detoksunun çocukların beyin sağlığı açısından önemine vurgu yapıyor. Medicana Sivas Hastanesi’nde görev yapan Uzman Psikolog Duhan Töre Yolalan, yaz aylarında çocukların ekranla geçirdiği sürenin ciddi sonuçlara yol açtığını söyledi. Yolalan, “Zihin detoksu yapılmayan çocuklarda dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu ve ilerleyen süreçte öğrenme problemleri gelişebiliyor” dedi.
“Yaş gruplarına göre maruz kalma süresi değişiyor”
Dijital ortama maruz kalma süresinin yaş grubuna göre düzenlenmesi gerektiğini söyleyen Yolalan, “Bireylerin dijital ortamlarda, sosyal medya ve internet üzerinde fazla zaman geçirmesiyle birlikte dijital bağımlılık süreci başlıyor. Öğrenciler dijital platformlarda, dijital teknolojik ürünlerle beraber sürekli vakit geçirme eğiliminde oldukları için dikkat-konsantrasyon gibi fiziksel ve zihinsel problemlerle karşılaşmaktadırlar. Zihin detoksu burada devreye giriyor. Dijital detoks ise tablet, televizyon, telefon, internet ortamı gibi süreçlerden çocuğu uzak tutmamız için bazı sistemler var. Hafta sonu çocuğu teknolojik aletten uzak tutmak gibi detoks yöntemimiz var. Hafta sonu aile ile geçirilen vakte daha çok önem vermek, çocuğun telefon ve tablete çok fazla maruz kalmasını engellemek gibi sistemler var. Çocuğun hem konsantrasyon hem de zihin olarak daha rahat bir sürece girmelerine sebebiyet vermektedir. Çocuklar şu an alışkın oldukları ve ailelerinin izin verdikleri süre boyunca teknolojik alet kullanımına devam ediyor. Yaş gruplarına göre maruz kalma süresi değişmektedir. 0-3 yaş aralığındaki çocuğun hiç maruz kalmasını istemiyoruz. 3-6 yaş aralığında günlük 25-30 dakika, 6-9 yaş aralığında 40 dakika gibi süreler oluyor. Zihinsel etkilenme sürecinde çocuğun gördüğü zarara ne kadar dikkat edip süreyi ayarlarsak, çocuğun sağlığını koruyabiliriz” şeklinde konuştu.
“Zihin detoksunda çocuk, tek işe odaklanıyor”
Zihin detoksunun çocukların odaklanma becerisi üzerinde olumlu etkiler oluşturduğunu ifade eden Yolalan, “Çocuklarımız ile birlikte açık havada nefes egzersizleri yapılabilir. Nefes egzersizi birkaç defa tekrarlamak çocuğun hem stres seviyesini kontrol etmesini hem de rahatlaması için güzel bir sistem. Fiziksel aktivite ve oyunları arttırabiliriz. Çocukların sanat ve orijinal fikir üretmelerini geliştirmek için zihin detoksunu uygulayabiliriz. Çocukların düzenli uyku uyumalarını sağlamak için uyumadan önce ellerine telefon vermemek gerekir. Zihin detoksunda, çocuğa yapmamız gereken şey aslında onu tek işe ve tek alana odaklamaktır. Yemek yiyorsa sadece yemeğe odaklanması, oyun oynuyorsa sadece oyun oynaması, ekrana bakıyorsa sadece ekrana bakmasını sağlamaktır. Çocuk birden fazla şeye zihnini odakladığında, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ortaya çıkmaktadır. İlerleyen boyutlarda ise öğrenme bozukluğu ve çocuğun eğitim hayatında ciddi problemlere yol açmaktadır” diye konuştu.
“Çocuk ebeveynlerini örnek alır”
Zihin detoksunun etkili olabilmesi için ebeveynlerin de çocuklara örnek olması gerektiğini vurgulayan Yolalan, “Çocuk, anne babayı örnek alma eğilimindedir. Ebeveynler çocuğu, ekrandan ve internetten uzak tutmaya çalışırken kendileri ekrana ve internet ile ilgilendiği zaman, çocuğun örnek alımı güçleşiyor. Çocuğa bunlar verilmediğinde, ebeveynlerinde aynı şekilde teknolojik aletlerden uzak durması gerekiyor. Zihin detoksu çocuklar için çok verimli bir noktadır. Hem kognitif gelişim hem de fiziksel gelişimleri açısından önem arz etmektedir. Zihin detoksu uygulamadığımız çocukları teknolojinin eline bıraktığımız zaman, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sebebiyet vermektedir” dedi.
