Jeopolitik konumundan ötürü tarih boyunca kesintisiz yerleşime sahne olan Niğde’nin Bor ilçesine bağlı Kemerhisar’daki Tyana Antik Kenti’nde sürdürülen arkeolojik kazılar, kentin ilklerinden biri kabul edilen vaftizhaneyi ortaya çıkarıyor.
Tyana Antik Kenti’nde 2016’dan bu yana yürütülen çalışmalara Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında yeniden hız verildi. 14 Nisan’da 2025 yılı kazılarına başladıklarını söyleyen Kazı Başkanı Prof. Dr. Osman Doğanay, vaftizhanenin Tyana’da yerinde korunan nadir örneklerden olduğuna dikkat çekerek, “Tyana Antik Kenti’nin bu vaftizhanesi yerinde korunan tek örneklerinden birisi. Tyana bu yönüyle ilklerin kenti diyebiliriz. Tyana çok sürprizleri olan bir antik kent. Bizi çok heyecanlandıran unsurlar var. Bu vaftizhane yapısı şu ana kadar yaptığımız çalışmalara göre muhtemelen 5. yüzyılda Roma Dönemi’ne ait bir yapının üzerine inşa edildi. Daha sonra 10. yüzyıla kadar, 500 yıl boyunca kullanılan bir vaftizhane yapısı olması gerekiyor” dedi.
Doğanay, vaftizhanenin alt kesimlerinde Bizans Dönemi’ne ait dükkan izlerine rastlandığını, bölgenin Abbasi hakimiyetinin son evrelerinde terk edildiğini, Türk döneminde ise üzerine sivil mimari yapıların eklendiğini belirtti. Doğanay, “Vaftizhane yapısını bütün müştemilatlarıyla ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. Çalışmaları titizlikte yürütmek zorundayız. Çünkü zemin döşemelerine, ayrıntı işlemelerine zarar vermeden gün yüzüne çıkarmalıyız. Şu ana kadar yapılan kazılara göre absis kısmını görüyoruz. Absis kısmının gerisinde geniş bir alan var ve bu alanın içerisinde vaftiz teknesinin çevresinde zemin döşemeleri olan bir mekan var. Hemen gerisinde ise daha yüksekte başka bir mekan olması gerekiyor. Biz şu anda o mekanda çalışmalar yapıyoruz. Önceki yıllarda yaptığımız çalışmaların neticesinde mozaikler ve zemin döşemelerini ortaya çıkardık. Yapı bundan ibaret değildi, muhtemelen 35 bin kişilik bir nüfusa hitap eden bir antik kent haliyle vaftizhane yapısının daha büyük bir yapı olması gerekiyor” ifadelerine yer verdi.
Yaklaşık 35 bin nüfuslu antik kente hizmet verdiği düşünülen vaftizhanenin tam olarak ortaya çıkarılmasının 2025 kazı sezonu sonunda tamamlanması, ardından restorasyon sürecine geçilmesi planlanıyor.
