Sigorta Tahkim Komisyonu, 2024 yılında 592 bin 629 sigorta uyuşmazlığını mahkemelere taşınmadan çözüme kavuşturdu.
Sigorta şirketlerinden tazminat alacağı olanların önemli bir kısmı 2024 yılında mahkemeler yerine Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurdu. Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı ve Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakemi Prof. Dr. Rauf Karasu, sigorta şirketlerinden tazminat alacağı olanları ilgilendiren önemli değerlendirmelerde bulundu. Karasu, “Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesi ile kurulan Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta ettiren veya sigortadan menfaat sağlayan kişilerle sigorta şirketleri arasındaki uyuşmazlıkları basit, süratli, ekonomik ve adil biçimde çözmektedir” dedi.
Karasu, Türkiye’de hukuki uyuşmazlıklarda alternatif çözüm yollarından biri olan “arabuluculuk” konusunun sıkça konuşulduğunu ancak arabuluculuk gibi bir alternatif çözüm yolu olan sigorta tahkiminin gündeme gelmediğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde görev yapan hakemler, yılda yaklaşık 500 bin uyuşmazlığı çözüme kavuşturmaktadır. 2023 yılında 500 bin sigorta uyuşmazlığı çözülürken, geçtiğimiz yılda ise 592 bin 629 sigorta uyuşmazlığı dava açılmasına gerek kalmadan karara bağladı.”
Başvuruların yüzde 67,42’si tam kabul, yüzde 11,61’i kısmi kabul ile sonuçlandı
Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde görev yapan hakemler, 31 Aralık 2024 itibariyle 592 bin 629 uyuşmazlığı dava açılmasına gerek kalmadan karara bağladı. Bu uyuşmazlıklar konusunda tahkime yapılan başvuruların 399 bin 524’ü (yüzde 67,42) kabul, 68 bin 806’si (yüzde 11,61) kısmi kabul ve 124 bin 299’u (yüzde 20,97) ret ile sonuçlandı.
Komisyona en fazla başvuru trafik sigortası ilgili uyuşmazlıklar konusunda oldu
Başvuruların yüzde 94’ü trafik, yüzde 3,6’sı kasko, yüzde 1,8’i zorunlu deprem, 0,04’ü yangın, yüzde 0,04’ü ise ihtiyari deprem sigortası ile ilgili uyuşmazlıklardan oluştu. Kahramanmaraş merkezli depremlerde evleri hasar görenler de DASK’tan alacakları için Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurdu. 2024 yılı itibariyle toplam 10 bin 667 deprem mağduru tazminat talebinde bulundu.
Tahkim Komisyonuna başvuru çok kolay
“Sigorta tahkimini mahkemelere nazaran daha avantajlı kılan özelliklerden biri tahkime başvurunun çok kolay olmasıdır” diyen Karasu, ayrıca sigorta tahkiminin mahkemelere göre daha az maliyetli olduğuna belirterek şöyle devam etti:
“Mahkemelerdeki harçların yüksek olması ve davaların genellikle bir avukat aracılığıyla takip edilmesi maliyetleri artırmaktadır. Sigorta tahkiminin, mahkemelere nazaran en önemli avantajlardan biri de uyuşmazlıkların çok hızlı çözülmesidir. Mahkemelerin çözmekle yükümlü oldukları dava sayısının çok fazla olması ve dava konusu uyuşmazlıkların özel bir uzmanlık gerektirmesi nedeniyle bilirkişilerin görevlendirilme zorunluluğu, yargılama sürecini uzatmaktadır. Mahkemelerde açılan bir davanın sonuçlanması yaklaşık 3 yıl sürmektedir. Yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle hak sahiplerinin haklarına çok geç kavuşması, onların dava açma azmini kırmaktadır. Yıllarca süren bir yargılama, sigorta teminatının varlık amacıyla bağdaşmamaktadır. Uzun süren davalara nazaran sigorta hakemleri kendilerine yapılan başvuruları kanunun onlara verdiği maksimum süre olan en geç 4 ay içinde karara bağlamak zorundadırlar.”
Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapmak için arabulucuya gitmek zorunlu değil
Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmadan önce arabulucuya gitmenin zorunlu olmadığını ifade eden Karasu, şu ifadeleri kullandı:
“Sigorta uyuşmazlıklarında sigorta şirketine karşı dava açmadan önce mutlaka bir arabulucuya başvurmak zorunlu iken, Sigorta Tahkim Komisyonu’na ise arabulucuya gitmeden doğrudan başvurmak mümkündür. Zira ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk şartını öngören, 7155 sayılı Kanunun 20. maddesi ve Türk Ticaret Kanun’un 5/A maddesinde ticari uyuşmazlıklarda ‘dava açılmadan önce’ arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak öngörülmüştür. Burada kastedilen adli mahkemelerde görülen davalardır. Oysa sigorta tahkiminde görülen uyuşmazlıklarının, yasalarımızda ‘hukuk davası’ olarak sözü edilen türde bir adli yargı davası olmadığı kuşkusuzdur.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından geçen hafta açıklanan 4. Yargı Reformu Strateji Belgesinde Tahkim yargılamasının etkinliğinin artırılacağını vurgulayan Karasu, “Dördüncü Yargı Reformu Strateji Belgesinin Hukuk ve İdari Yargılama Süreçlerinin Etkinliğinin Artırılması başlığı altında (Amaç 4 ve Hedef 4.4) Tahkim Kurumunun etkinliğinin artırılması ve farklı alanlarda yeni kurumsal tahkim komisyonlarının kurulacağı belirtilmiştir. Kurumsal Tahkim yargılamasının yaygınlaştırılması ve güçlendirilmesi yargının iş yükünü önemli ölçüde azaltacak ve herkesin haklarını daha fazla genişletip güçlendirecektir” ifadelerini kullandı.
Sigortalılar/zarar görenler Sigorta Tahkim Komisyonu’nun internet sitesi üzerinden (http://www.sigortatahkim.org) başvuruda bulunabiliyor.
