Uzman Diş Hekimi ve Ağız, Diş, Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, ağız sağlığının yalnızca estetik değil, aynı zamanda sistemik sağlık için de kritik öneme sahip olduğunu vurgulayarak, “Diş kayıpları ve yetersiz çiğneme, IBS gibi kronik bağırsak hastalıklarına bile yol açabiliyor. Risk yüzde 103 artıyor” dedi.
Özkan yaptığı açıklamada ağız sağlığı ihmali, İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) dahil birçok sindirim sorununa zemin hazırladığını söyledi. Özkan, sindirim sistemi bozukluklarının tek sebebinin stres ya da beslenme olmadığnıı yeni bilimsel bulgular, diş eksikliğinin bağırsak sağlığı üzerinde doğrudan etkisi olduğunu ortaya koydunu ifade ederek, “Ağız sağlığı yalnızca estetik değil, aynı zamanda sistemik sağlık için de kritik öneme sahiptir. Diş kayıpları ve yetersiz çiğneme, IBS gibi kronik bağırsak hastalıklarına bile yol açabiliyor. Roma III kriterlerine göre değerlendirilerek Ekim 2024’te yayımlanan çok merkezli çalışmada, 1-2 diş kaybı yaşayan bireylerde IBS görülme oranının yüzde 35, 3-5 diş kaybı olanlarda ise yüzde 33’e yakın olduğu tespit edildi. Araştırma, özellikle kabızlık ağırlıklı IBS formunun, eksik diş sayısıyla paralel olarak arttığını ortaya koydu” diye konuştu.
“Sindirim ağızda başlar. Diş eksikliği bağırsağı bozar.”
Ağız sağlığının sistemik hastalıklarla ilişkisine dikkat çeken Özkan, şu uyarılarda bulundu: “Halk arasında yaygın bir yanlış anlaşılma var: ‘Sindirim midede başlar’ denir. Oysa sindirim süreci ağızda başlar. Dişlerle yapılan mekanik sindirim ve tükürükteki enzimlerle başlayan kimyasal sindirim yetersiz kalırsa, mide ve bağırsaklara binen yük artar. Yetersiz çiğneme, bağırsak hareketlerini bozar ve zamanla IBS gibi ciddi tabloya dönüşebilir.”
“Protez kullananlar Dikkat: IBS Riski yüzde 103 daha fazla”
Araştırma sonuçlarına göre diş protezi kullanan bireylerde IBS görülme oranının, tüm dişleri olanlara kıyasla yüzde 103 daha yüksek olduğunu anlatan Özkan, “Protez dişler, doğal dişlere göre daha düşük çiğneme kapasitesine sahiptir. Yiyecekler yeterince öğütülemediğinde, bağırsakta uzun süre kalan lifli gıdalar kabızlık eğilimini artırır. Özellikle tam protez kullanan bireylerde bu risk belirgin şekilde artmaktadır. İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) yıllardır stres ve psikolojik faktörlere bağlanıyordu. Ancak son bulgular, ağız sağlığının sistemik etkisini yeniden gündeme taşıdı. Ağız sağlığının ihmal edilmesi, yalnızca diş ve diş eti hastalıklarını değil, sindirim sisteminin tamamını tehdit ediyor. Diş eksikliği yalnızca çiğneme sorunu değil; bağırsak düzeninizi ve yaşam kalitenizi etkileyen sistemik bir problemdir. Özellikle birden fazla diş eksikliği olan hastalar, IBS ve reflü gibi sorunları yaşıyorsa, tedavi planında ağız sağlığına da mutlaka yer verilmelidir” dedi.
Özkan, Diş eksikliğinin görülmeyen diğer etkilerini ise şöyle sıraladı:
“Reflü, yetersiz çiğneme, mideyi aşırı asit üretmeye zorlar. Besin amilim bozuklukları. kötü çiğnenmiş gıdalar bağırsakta emilmeden atılır. Obezite veya hızlı kilo kaybı. Dişsiz bireyler genellikle yumuşak ve karbonhidrat ağırlıklı gıdalara yönelir. Psikolojik sorunlar. Diş eksikliği özgüveni azaltır, anksiyete ve depresyonu artırabilir.”
Prof. Dr. Özkan, diş kaybı yaşayan bireylerin geçici protezler yerine sabit protezler veya implant tedavileriyle etkin çiğneme fonksiyonunu yeniden kazanması gerektiğini belirterek, “Diş eksikliğini sadece estetik görünüm olarak değil, sistemik etkileriyle ele almalıyız. İmplant ve implant üstü sabit protezler veya implant üst kaplamalar ile doğru çiğneme sağlanır, bağırsak sağlığı korunur, bireyin yaşam kalitesi ve süresi artar”dedi.
