Çocuklar başta olmak üzere herkesin ekran süresine dikkat etmesi gerektiğini belirten Göz Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Aysel Pelit, ekran süresinin kontrolsüz artışının uyku sorunları, sosyal etkileşimde azalma, obezite, dikkat eksikliği ve özellikle göz sağlığı üzerinde ciddi tehditler oluşturduğunu söyledi.
Başkent Üniversitesi Adana Dr. Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Aysel Pelit, Adana Başkent Okullarında “Dijital Çağda Ekran Süresinin Çocuk Göz Sağlığına Etkileri” başlıklı kapsamlı bir sunum gerçekleştirdi. 4, 5, 6 ve 7. sınıf öğrencilerine yönelik canlı ve çevrimiçi olarak yapılan sunuma, öğretmenlerin de katılımıyla yaklaşık bin 500 kişi yer aldı
Dijital çağın çocukların yaşamına etkilerini çok yönlü olarak değerlendiren Prof. Dr. Pelit, dijital araçların bilgiye erişimi kolaylaştırarak eğitim ve öğrenme süreçlerini desteklediğini, çocukların yeni beceriler kazanmasına ve gelişmesine katkı sağladığını vurguladı.
“Ekran süresinin artışı ciddi tehditler oluşturuyor”
Bilinçsiz ekran kullanımı nedeniyle ortaya çıkan olumsuzluklara da dikkat çeken Pelit,” Ekran süresinin kontrolsüz artışı, uyku sorunları, sosyal etkileşimde azalma, obezite, dikkat eksikliği ve özellikle göz sağlığı üzerinde ciddi tehditler oluşturuyor. Ekranlardan yayılan mavi ışık, melatonin hormonunun salgılanmasını baskılamakta ve geç saatlere kadar ekrana maruz kalan çocuklarda uykusuzluk, bağışıklık sisteminde zayıflama ve dikkat dağınıklığı gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Sosyal izolasyon, depresyon, anksiyete ve kötü sosyal ilişkiler gibi psikolojik etkiler de uzun ekran süresiyle ilişkilendirilirken; fiziksel hareketsizlik ve kötü yaşam alışkanlıkları çocukluk çağı obezitesinde artışa neden olmaktadır. Dijital platformlarda maruz kalınan içerikler, zihinsel kapasiteyi etkilemekte ve dikkat eksikliği oluşturabilmektedir. Oxford Sözlüğü’nün 2024 yılı kelimesi olarak seçtiği ’beyin çürümesi terimi’, bu durumu özetler niteliktedir”dedi.
“Dijital çağda çocuk göz sağlığı alarm veriyor”
Prof. Dr. Aysel Pelit, göz sağlığı açısından ekran süresinin uzunluğu çocuklarda başta göz kuruluğu, dijital göz yorgunluğu, gözde kayma ve miyopi gibi sorunlarla birlikte, gözde kızarıklık, batma hissi, baş ağrısı, bulanık görme, ışığa hassasiyet gibi rahatsızlıklara da neden olduğunu belirtti. Pelit”Miyopi, ekran çağının en büyük göz sağlığı problemi olarak öne çıkıyor. Günümüzde dünya nüfusunun yüzde 28’i miyopken, 2050 yılında bu oranın yüzde 50’ye ulaşacağı öngörülüyor. Miyopun olumsuz etkileri arasında katarakt, retina dekolmanı, miyopik makula dejeneresansı ve glokom gibi hastalıkları sayabiliriz. Uzun süreli yakın mesafe ekran kullanımı, gün ışığında yeterince vakit geçirmemek, az uyumak, karanlıkta ekran kullanımı ve sürekli kapalı ortamda bulunmak miyopinin oluşumunu ve ilerlemesini etkileyen faktörler arasında sayılabilir. Yapılan bilimsel çalışmalarda, yeterli uyku alan ve açık havada vakit geçiren çocukların miyopi riskinin belirgin şekilde azaldığı görülmüştür” şeklinde konuştu.
“Aileler ve eğitimcilere büyük iş düşüyor”
Çocukların dijital çağın imkanlarından faydalanabilmesi için dengeyi sağlamanın önemine vurgu yapan Prof. Dr. Pelit, teknolojinin bilinçli ve kontrollü kullanımı, belirli aralıklarla hekim kontrolü ile göz sağlığı korunabilir. Miyopi kontrolünde özellikle davranışsal değişiklikler için ebeveynlerin daha bilinçli olması gerekmektedir. Göz hekimlerinin önerdiği optik çözümler ve damla tedavileri özellikle küçük yaş gruplarında uygulanması zor olabilmektedir. Aileleri ve eğitimcileri ekran sürelerinin düzenlenmesi konusunda daha duyarlı olmaya davet ediyorum”diyerek sözlerini tamamladı.
