İzmir’in Gaziemir ilçesinde, yıllardır kamuoyunun gündeminden düşmeyen eski kurşun fabrikası alanında yürütülen temizlik çalışmalarında yeni bir aşamaya geçildi. Sahada temizlik ve iyileştirme çalışmalarının son safhası olan sondaj çalışmaları başladı.
1950’li yıllardan itibaren Aslan Avcı Dökümhanesi olarak faaliyet gösteren ve 2010 yılında kapatılan kurşun geri kazanım fabrikasının bulunduğu alanda, Ekovar Çevre Grup tarafından 2022 yılından bu yana sürdürülen çevresel temizlik ve iyileştirme çalışmaları sona geldi.
Sondaj kararı onaylandı
İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü koordinasyonunda İzmir İl Sağlık Müdürlüğü, DSİ 2. Bölge Müdürlüğü, Tarım ve Orman İzmir İl Müdürlüğü, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nın katılımıyla kirlenmiş saha değerlendirme ve izleme toplantısı düzenledi.
180 noktadan çifte numune
Toprak kirliliğinin kontrolü ve noktasal kaynaklı kirlenmiş sahalara dair yönetmelik kapsamında değerlendirme yapan komisyon, Gaziemir’deki alanda Pozitif Atık Yönetimi firması tarafından hazırlanan Saha Örnekleme ve Analiz Planı’nı (SÖAP) oy birliğiyle kabul etti. Komisyon tarafından onaylanan rapor kapsamında saha örnekleme çalışmaları başlatıldı. Sahada 5 ayrı bölgeden toplam 180 noktadan ve ayrıca dört referans noktasından numune alınmaya başlandı. Farklı derinliklerde açılan sondaj kuyuları ile hem yüzey hem de derin toprak katmanlarındaki muhtemel kalıntılar analiz edilecek. Bu numunelerin her biri için ayrıca sağlamanın gerçekleştirilmesi için ikinci bir numune daha alınması da karara bağlandı. Çalışmaların tamamlandığı her bölge ise kontaminasyona (yeniden kirlenmeye) engel olunması için kontrolsüz giriş-çıkışa karşı izole ediliyor.
NDK değerlendirecek
Karar kapsamında ayrıca alanda belirlenen dört referans noktasında ise su kaynağı olup olmadığı belirlenecek. Alanda su kaynağı bulunmaması halinde ise DSİ 2. Bölge Müdürlüğü, mevcut sahanın yakın çevresinde kayıtlı kuyu durum tespiti gerçekleştirecek. Sondaj noktalarından alınan numunelerin çevresel ve radyoaktivite analizleri, yetkili kurumlar tarafından yapılacak, analiz raporları oluşturulacak. Bu analizlerden elde edilecek veriler doğrultusunda hazırlanacak rapor, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) tarafından değerlendirilecek. Raporun olumlu sonuçlanması halinde, alan resmen temizlenmiş ve serbest bırakılmış olacak.
“20 yıllık sorunun son adımı”
Sondaj sürecinin başlamasıyla birlikte sahadaki temizlik çalışmalarında nihai aşamaya geçildiğini belirten Ekovar Çevre Grup Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Özer, “Gaziemir’de yürüttüğümüz bu çalışma yalnızca teknik bir temizlik süreci değil, aynı zamanda toplumsal bir güvenin yeniden inşasıdır. Sahadaki her adımımızı bilimsel kriterlerle ve devletimizin ilgili tüm kurumlarının denetiminde attık. Bugün itibarıyla, sondaj süreci başladı. Sahadaki analizlerin son evresine de geçmiş bulunuyoruz. Bu analizlerden elde edilecek sonuçlar, yıllardır kamuoyunun tedirginlikle izlediği bu alanın kaderini belirleyecek. Biz bu sürece başlarken kamuoyuna bir söz verdik. Bilimden sapmadan, şeffaflıkla ve sabırla çalışacağız. Şimdi o sözün sonuna geldik. Analizlerde bir olumsuzlukla karşılaşılmazsa, İzmir için 20 yıllık bu çevre sorunu, artık tamamen kapanacak. Bu noktaya gelirken emeği geçen tüm kurumlara, uzmanlara ve bölge halkına teşekkür ediyorum” dedi.
Süreç bilimsel ve şeffaf yürütülüyor
Ekovar’ın çalışmaları, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Nükleer Düzenleme Kurumu ve TENMAK’ın denetiminde ilerliyor. Radyasyon ölçümleri 7/24 RADİSA sistemiyle izleniyor, tüm veriler EURDEP üzerinden kamuoyuna açık olarak paylaşılıyor. Sahada yalnızca eğitilmiş personel çalışabiliyor ve süreçler A Tipi Uluslararası Gözetim Firması tarafından denetleniyor.
