Diyarbakır Valisi Murat Zorluoğlu, insanlık tarihinin ilk yerleşim alanlarından biri olan Çayönü kazı alanında incelemelerde bulundu. Vali Zorluoğlu, yalnızca yüzde 17’si gün yüzüne çıkarılmış olan bu benzersiz arkeolojik alanın, önümüzdeki süreçte Göbeklitepe gibi Türkiye’nin ve dünyanın gündemine taşınacağını söyledi.
Ergani Ovası’nda, Dicle Nehri’nin kenarında, milattan önce 10 binden başlayan yerleşim evreleri bulunan Çayönü’nün, avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik hayata geçilen ilk noktalardan biri olduğunu vurgulayan Vali Zorluoğlu, ilk yerleşim yerlerinden birinin burada olduğunu, insanlık tarihinin yerleşik hayata geçtiği ilk alanlardan biri Çayönü olduğunu söyledi.
Çayönü’nün yalnızca ilk yerleşim yeri olmakla kalmadığını belirten Zorluoğlu, bölgenin tarım ve hayvancılık tarihindeki önemine de dikkat çekerek, “Buğday ve arpanın ilk kez ziraatının yapıldığı, koyun ve keçi evcilleştirildiği ilk bölgelerden biri Çayönü. Bu bakımdan çok kıymetli bir alan. Mimari açıdan da Çayönü’nün dünya mirasına katkı sundu. Burada, yuvarlak tabanlı barınaklardan dikdörtgen tabanlı evlere geçildiğini biliyoruz. Kazılardan elde edilen bulgular, bu dönüşümü açık şekilde ortaya koyuyor” dedi.
Vali Zorluoğlu, kazı çalışmalarında bugüne kadar yalnızca yüzde 17’lik bir alanın gün yüzüne çıkarıldığını belirterek, şu bilgileri paylaştı:
“1964’ten bu yana yapılan kazılarla yalnızca yüzde 17’si açığa çıkarıldı. Bu çalışmalarda, dünyadaki ilk örneklerinden biri olarak söndürülmüş kireçten yapılmış terrazzo mozaik kaplamaya rastlandı. Ayrıca alanda, dönemin inanç sistemlerine dair izler taşıyan dikili taşlar da bulunuyor. Bu izlerin anlamlarını uzmanlarımız, ortaya koymaya devam ediyor.”
Vali Zorluoğlu, Çayönü’nün dünya arkeoloji literatüründe önemli bir yer tutmasına rağmen, henüz Diyarbakır ve Türkiye kamuoyunda yeterince tanınmadığını söyleyerek, “Burası, Diyarbakır turizmi açısından çok kıymetli bir alan. Hedefimiz; GAP İdaresi, Kalkınma Ajansımız, üniversitelerimiz, meslek odalarımız ve diğer paydaşlarla birlikte bu eşsiz mirası hem Türkiye’nin hem de dünyanın turizm gündemine taşımak. Bu yıl, Kalkınma Ajansımızın bütçesiyle bir ziyaretçi karşılama merkezi inşa ediyoruz. Aynı zamanda, dönemin yaşamını canlandırabileceğimiz bir model alan kurmayı planlıyoruz. Ziyaretçiler, o dönemin yaşantısını doğrudan deneyimleyebilecekleri bir yapının içine girecekler. Projelerimiz hazır; finansman çalışmaları da sürüyor. Çayönü ve Hilar Mağaraları ile birlikte bu bölgeyi, önümüzdeki yıllarda tıpkı Göbeklitepe gibi, Türkiye’nin ve uluslararası kamuoyunun dikkatine sunmak ve Çayönü’ne hak ettiği değeri kazandırmak istiyoruz” dedi.
