Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 16 Haziran’da Arnavutluk’un başkenti Tiran’da düzenlenecek Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci (GDAÜ) Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı temsilen katılacak.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgilere göre, Türkiye, “bölgesel sahiplenme” ve “kapsayıcılık” ilkelerini kapsamında, bölgede işbirliği mekanizmalarının geliştirilmesi üzerinde dururken, bu bağlamda Türkiye, 13 Balkan ülkesini bir araya getiren ve kurucu üyesi olduğu GDAÜ’ye özel önem veriyor. 13 Balkan ülkesinin tamamının dahil olduğu tek bölgesel iş birliği forumu olan ve 1996’da tesis edilen GDAÜ’de Türkiye’nin yanı sıra Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya, Moldova, Romanya, Sırbistan, Slovenya ve Yunanistan tam üye konumunda bulunuyor. Her yıl düzenli yapılan Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin yanı sıra biri gayriresmi olmak üzere iki Dışişleri Bakanları Toplantısı ve Siyasi Direktörler toplantıları gerçekleştiriliyor.
GDAÜ çerçevesinde ayrıca Parlamenter Asamble ve Parlamento Başkanları Toplantısı, Bakan ve uzman düzeyinde sektörel toplantılar ve konferanslar da yapılırken, esnek bir daimi istişare mekanizması şeklinde yapılanan ve bir yıllık dönem başkanlıkları ile yürütülen GDAÜ’de, Türkiye 1998-1999, 2009 2010 ve 2020-2021 dönemlerinde dönem başkanlığını yürütmüş, 1 Temmuz 2025 itibarıyla ise GDAÜ Dönem Başkanlığı Bulgaristan tarafından üstlenilecek.
Arnavutluk Dönem Başkanlığı tarafından belirlenen “Bölgesel İşbirliği ve AB Entegrasyonu Aracılığıyla İstikrar ve Refahın Teşvik Edilmesi” temasıyla düzenlenecek toplantıya, GDAÜ katılımcısı 13 ülkeden Devlet ve Hükümet Başkanları ve Dışişleri Bakanlarının yanı sıra, AB’den temsilciler de katılacak. Geleneksel olarak yayımlanan Zirve Bildirisi’nde bu yıl, sürdürülebilir kalkınma, güvenlik, istikrar ve refahın geliştirilmesinde bölgesel işbirliği ve sahiplenmenin önemine yönelik ortak irade vurgulanacak. Bildiride ayrıca RF-Ukrayna savaşının son bulmasına dönük Türkiye’nin gayretlerinden ötürü memnuniyet duyulduğunun kaydedilmesi öngörülüyor.
Bakan Fidan zirve beyanında, Türkiye’nin, Balkanların ayrılmaz bir parçası olduğuna dikkat çekerek, bölgede barış ve istikrar ortamının korunmasının, Türkiye’nin dış politikasının öncelikleri arasında yer aldığına vurgu yapacak, Bosna Hersek’te ve Kosova’da uluslararası mekanizmalara etkin desteğinin yansıması olarak Türkiye’nin, NATO’nun Kosova’daki Barış Gücü (KFOR) ile Avrupa Birliği Barış Gücü Misyonu (EUFOR) gibi uluslararası askeri mevcudiyetlere katkıda bulunduğuna dikkat çekecek. Fidan’ın bu çerçevede, Türkiye’nin önümüzdeki Ekim ayında KFOR komutanlığını yeniden üstleneceğini dile getirmesi, barış ortamının sürdürülmesinin yalnızca askeri mevcudiyetle mümkün olamayacağına işaretle kapsayıcı ve yapıcı diyaloğun önemli olduğunu ifade etmesi, bu anlayışla, Türkiye’nin Belgrad-Priştine Diyaloğuna destek vermeyi devam ettiğini belirtmesi bekleniyor.
Ayrıca Bakan Fidan zirve beyanında, Türkiye’nin bölge ülkeleriyle kurduğu Türkiye-Bosna-Hersek Sırbistan Türkiye-Bosna-Hersek-Hırvatistan gibi istişare mekanizmalarıyla da bölge içinde yapıcı ve kapsayıcı diyaloğa katkı sağladığını vurgulayarak, bölge ülkelerinin geleceğinin birbirine bağlı olduğuna atıfla, GDAÜ çatısı altında bölgesel iş birliğinin sürdürülmesinin ve bağlantısallığın güçlendirilmesinin öneminin altını çizecek. Türkiye’nin Balkan ülkelerine yatırımlarının toplamda 20 milyar dolara ulaştığına ve Türk şirketlerinin inşaat, enerji, altyapı, turizm ve imalat dahil birçok sektörde faal olduğuna dikkat çekecek olan Fidan, TİKA vasıtasıyla bölge ülkelerinde okullar ve hastaneler inşa edildiği ve ortak tarihi mirasa ait yapıların yenilendiğini ve çeşitli kurumların marifetiyle burslar ve akademik değişim programları sunularak bölgenin insani kalkınmasına katkı sağlandığını anlatacak. Fidan’ın beyanında, Rusya-Ukrayna savaşının adil ve kalıcı bir barış için diplomasi ve kapsamlı müzakerelerin tek yol olduğunu vurgulaması, Gazze’de yaşanan insani felaket karşısında uluslararası topluma adil ve kalıcı barışın tesisine destek çağrısında bulunması, İsrail’in İran’a yönelik son saldırılarının Orta Doğu’da istikrarı ve küresel barışı tehdit ettiğini ifade etmesi bekleniyor.
