Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Bölümü doktorlarından Doç. Dr. Oktay Gülcü, pandemi sonrası kalp krizi vakalarında belirgin bir artış gözlemlendiğini, özellikle genç hasta sayısındaki artışın dikkat çekici olduğunu vurguladı.
“Ülkemizde ortalama yaş sürekli artıyor. Yaşla birlikte risk faktörleri de çoğalıyor” diyen Gülcü, COVID-19 virüsünün damarları iltihaplandırıcı etkisinin olduğunu, aşıların ise kalp krizi riskini artırdığına dair bilimsel olarak net bir veriye henüz ulaşılamadığını söyledi. Ancak pandemiden sonra gençlerde diyabet, hipertansiyon ve kalp krizi vakalarında belirgin bir artış olduğunun da altını çizdi.
Kalp Krizinin Belirtileri Neler?
Gülcü, kalp krizinde göğüste baskı tarzında ağrının en sık rastlanan belirti olduğunu belirtti. Bu ağrının sol kola, çeneye ya da boyuna yayılabileceğini, fakat sadece sağ kol ağrısıyla bile kalp krizi geçiren hastalar olduğunu ifade etti. Göğüs ağrısı olmadan yalnızca nefes darlığıyla başvuran vakaların da sık görüldüğünü dile getirdi.
Sessiz Kalp Krizine Dikkat!
Özellikle diyabet hastalarında ağrı hissi olmadan “sessiz kalp krizi” gelişebildiğini belirten Gülcü, bu gruptaki bireylerin kalp damar hastalığına yakalanma riskinin çok daha yüksek olduğunu söyledi.
Gençlerde Kriz Daha Riskli
Genç yaşta geçirilen kalp krizlerinin daha ölümcül olabileceğine dikkat çeken Gülcü, yaşlılarda yıllar içinde gelişen kılcal damarlarla kalbin yeni yollar oluşturabildiğini; fakat gençlerde bu sistemin gelişmediğini ve ani damar tıkanıklıklarının daha ciddi sonuçlar doğurduğunu ifade etti.
Tanı ve Testlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gülcü, kalp hastalığı şüphesiyle başvuran hastalarda tanının şikâyetlere, EKG’ye ve gerekirse sanal anjiyo veya klasik anjiyo gibi ileri tetkiklere dayanılarak konulduğunu söyledi. “Sanal anjiyo bazen yanıltıcı olabilir, o nedenle kesin tanı için klasik anjiyo önemlidir” dedi.
Stent mi Bypass mı?
Üç damar hastalığı veya kalbin ana damarında ciddi daralma varsa bypassın tercih edildiğini, daha sınırlı darlıklarda ise stent uygulandığını belirten Gülcü, özellikle şeker hastalarında stentlerin daha çabuk tıkandığını, bu yüzden öncelikle bypass’ın düşünüldüğünü ifade etti.
Kolesterol İlaçları ve Aspirin Kullanımı
Kolesterol ilaçlarının, damar hastalığı olan bireylerde genellikle ömür boyu kullanılması gerektiğini vurgulayan Gülcü, aspirinin ise hekim önerisi olmadan kesinlikle kullanılmaması gerektiğini söyledi: “Aspirin masum değildir, kanamayı artırabilir. Kendi başına alınmamalı.”
Tansiyon ve Yaşam Tarzı
Tansiyon hastalarının ilaçlara bağımlı hale gelmediğini, gerekli hallerde uzun süreli ilaç kullanımının hayati olduğunu söyleyen Gülcü, ilaçsız kontrol altına alınabilen nadir vakalar dışında düzenli tedaviye uyumun önemine değindi.
Kalp Sağlığı İçin Yaşam Önerileri
Kalp sağlığı için en etkili yöntemlerden birinin düzenli yürüyüş olduğunu belirten Gülcü, günde 10-12 bin adımın kalp sağlığını olumlu etkilediğini söyledi. Beslenme konusunda ise kızartmalardan ve hayvansal iç yağlardan uzak durulması gerektiğini, haşlama ve doğal ürünlerin tercih edilmesi gerektiğini belirtti.
“3 Beyazdan Uzak Durun!”
Tuz, un ve şekerin kalp sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çeken Gülcü, özellikle şekerin damar sistemini sinsice tahrip ettiğini ve kalp hastalıklarına zemin hazırladığını vurguladı.
Kadın ve Erkeklerde Belirti Farkı
Menopoz öncesinde erkeklerin kalp hastalıklarından daha fazla etkilendiğini, menopoz sonrası ise kadınlarda riskin arttığını ifade eden Gülcü, hormonal korumanın kaybıyla kadınların da ciddi risk altında olduğunu belirtti.
Kriz Anında Ne Yapmalı?
Kalp krizi anında öksürme ve ıkınma gibi yöntemlerin kalbin yükünü azaltabileceğini belirten Gülcü, ancak en kısa sürede sağlık kuruluşuna başvurulmasının hayati önem taşıdığını söyledi.
Aort Yırtılması Ölümcül Olabilir
Aort damarının yırtılmasının genellikle ani tansiyon yükselmeleri, tümör tedavileri gibi durumlarda geliştiğini belirten Gülcü, bu durumun ölümcül sonuçlar doğurabileceğini söyledi.
Sağlıkta Şiddete Tepki
Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet olaylarına da değinen Gülcü, “Sabırlı olunmalı. Poliklinikte bekleyen doktor, yukarıda belki bir hastaya anjiyo yapıyor olabilir. Lütfen kendinizi sağlıkçının yerine koyun” çağrısında bulundu.
