Diyarbakır’ın simge yapılarından biri olan ve 3 bin 400 yıllık tarihiyle dikkat çeken Ulu Cami, barındırdığı kültürel mirasla ziyaretçilerini etkilemeye devam ediyor. Caminin içerisinde bulunan 45 kitabe arasında yer alan ve dikkat çeken eserlerden biri, Milattan sonra 4. yüzyıla ait Latince bir kitabe.
Uzmanların tahminlerine göre, devşirme bir taş üzerine yazılmış olan bu kitabe, Doğu Roma döneminden kalma. Kitabe üzerinde dönemin valisinin, bazı resmi unvanların, bir din adamının ve muhtemelen bir çocuğun ismi yer alıyor. Taşın bir çocuk mezarına ait olabileceği ya da bir yöneticinin görevlendirme veya takdir belgesi niteliğinde hazırlanmış olabileceği değerlendiriliyor. Ancak kitabe eksik durumda; sadece bir bölümü okunabiliyor ve taşın devamı günümüzde mevcut değil. Latince yazılı bu önemli eser, Ulu Camii’nin kuzey bölümünde, Şafiler kısmının hemen bitişiğinde, yerden yaklaşık 2 buçuk metre yükseklikte yer alıyor.
Ulu Camii, bu tür tarihi belgelerle sadece İslam medeniyetine değil, farklı dönemlere ve kültürlere de ev sahipliği yaptığını bir kez daha ortaya koyuyor. 22 adet tarih kitabı yazan bunlardan 10 tane eserinin Diyarbakır tarihi ile ilgili olduğunu ve en son çıkan eserlerden birinin de ‘Beşinci Harem Şehri Diyarbakır Ulu Camii Külliyesi’nde olduğunu dile getiren Araştırmacı Yazar Abdulaziz Yatkın, Ulu Camii’nin 3 bin 400 yıllık bir tarihi, geçmişi olan kadim bir mekan olduğunu ifade etti. Yatkın, “Bu mabedin içinde 45 tane kitabe vardır. Her bir kitabenin kendine göre ayrı bir hikayesi, ayrı bir özelliği vardır. Bu kitabelerden ilginç olanlarından biri de, tahminimize göre devşirme bir taş olan, Milattan sonra 4. yüzyılda Doğu Roma döneminden kalma bir Latince kitabedir. Bu kitabede o dönemin bazı unvanlarının isimleri geçiyor, valinin ve unvanlarının isimleri geçiyor ardından orada bir din adamının ismi geçiyor, bir çocuğunun ismi geçiyor. Bu bir çocuk mezarının taşı da olabilir, bir idarecinin görevlendirme, takdirlendirme eseri de olabilir. Çünkü bu kitabe eksiktir, sadece bir kısmı okunabiliyor. Bu taşın daha devamı da vardır o devamı şu anda elimizde mevcut değildir. Latince olan bu kitabe, Ulu Camii’nin kuzey kısmında, Şafiler bölümünün hemen bitişiğinde, yerden tahminen 2,5 metre yüksekliğinde olan bir kitabedir” dedi.
