El yapımı kağıt ustası Ahmet Rıdvan Çelik, binlerce yıllık kökü olan el yapımı kağıt ustalığı sanatını ATO Congresium’da gerçekleşen Uluslararası İslam Sanatları Fuarı’nda tanıttı.
Uluslararası İslam Sanatları Fuarı 7-11 Mayıs tarihleri arasında Ankara ATO Congresium’da düzenleniyor. Hat Sanatı, Ebru Sanatı, Çini Sanatı, El Yapımı Kağıt Sanatı gibi geleneksel sanatların tanıtıldığı ve sergilendiği Fuarda “El Yapımı Kağıt Ustası” Ahmet Rıdvan Çelik, el yapımı kağıtçılığın yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılmasının önem arz ettiğini belirtti. El yapımı kağıdının yapılış süreci, işleyişi ve üretim aşamaları hakkında bilgi veren Çelik, fuara ve el yapımı kağıt sanatına dair genel açıklamalarda bulundu.
“Geleneksel yöntemlerle kağıt üretimi yapıyorum”
Geleneksel ve ilkel yöntemlerle kağıt üretimi yaptığını belirten Çelik, “Başta Diyanet İşleri Başkanlığı olmak üzere bu fuarın düzenlenmesinde kimin emeği geçtiyse çok teşekkür ediyorum. Ben geleneksel yöntemlerle kağıt üretimi yapıyorum. Burada katılımcıların hepsi aslında ortak noktası kağıt. Ben de bir el yapımı kağıt üreticisiyim. Bu işe üniversiteden mezun olduktan sonra başladım. Türkiye olarak hat sanatı olsun, tezhip sanatı olsun çok iyi bir noktadayız. Hat sanatıyla alakalı olarak şunu söyleyebilirim. Kur’an-ı Kerim Mekke’de indi, Mısır’da okundu, İstanbul’da yazıldı. Bu çok güzel, haklıyız bunu söylemekte. Fakat bakıyorsunuz bugün kağıt olsun, mürekkep olsun, fırçalar olsun, boyalar olsun hepsi yurt dışından geliyor. Aslında benim bu yola çıkışımın en temel sebebi böyle bir dertle yola çıkmak oldu. Bu işin herhangi bir okulu, kursu, üniversitesi yok maalesef. Bu iş usta-çırak ilişkisiyle ilerleyen bir süreç oldu. Ben de Düzce’de bir usta buldum kendime. Hezarfen İbrahim Sami Özen adında. Sonrasına kendi atölyemi açtım. Şimdi bu süreç bizim için birazcık zorlayıcı oldu” ifadelerini kullandı.
“Belli bir yerden sonra işin içine geri dönüşüm girdi”
Geleneksel kağıt üretimine tek yöntemle başladıklarını fakat belirli bir yerden sonra işin içine geri dönüşüm faktörünün girdiğini belirten Çelik, şunları söyledi:
“Kağıt üretimine bu şekilde ilkel yöntemlerle başladık ve belli bir yerden sonra işin içine geri dönüşüm girdi. Geri dönüşüm kağıtlarında da bazı sektörlerde ihtiyaç oldu. Mesela düğün sektöründe, sonra kartvizit sektöründe, tekstildeki atıkların dönüştürülmesi gibi çok farklı alanlarda sanatsal kağıda göre çok daha geniş bir yelpazede bir kitle ile karşılaştık. Çünkü şöyle bir şey oluyor, insanlar artık klasik kağıtlardan daha farklı alternatiflere yönelmeye başladılar. Karşılarındaki muhatapları etkilemek için nasıl daha değişik malzemeler kullanılabiliriz diye bir arayış içerisindelerdi. Biz de bu noktada bir alternatif oluşturmaya başladık. Nedir bu alternatif? Mesela düğün sektöründe tohumlu kartlarla davetiyeler yapıyoruz. Normal şartlarda nikahta davetiyeyi veriyorsunuz, düğün bittikten sonra o davetiyenin işi orada bitiyor. Yani çok az kişi saklar. Fakat biz kağıtlarımızın içerisine tohumlar eklemeye başladık. Bu tohumlarda ne oluyor? Misafir düğüne katılıyor, düğünden sonra alıyor o kağıdı. İçerisinde ne tohum varsa, mesela süs yoncası eklediğimiz oluyor, roka, maydanoz, domates, çeşitli tohumlar ekliyoruz. Götürüyor onu evinde, toprağa ekiyor ve içerisinden bitki yeşeriyor. Bu çok müthiş bir geri dönüşüm.”
“Bu kağıtların ömrü ne kadar dediklerinde 1000 yıllık ömrü var diyorum”
Geleneksel yöntemlerle yapılan kağıtların 1000 yıla kadar dayandığını belirten kağıt ustası Ahmet Rıdvan Çelik, “Bu kağıtların ömrü ne kadar dediklerinde ben 1000 yıllık ömrü var diyorum. Çok şaşırıyorlar ve ben şu rahatlıkla bu cümleyi kurabiliyorum. Benim arkamda çok büyük bir laboratuvar var. Ben bu kağıtları üretirken olağanüstü yöntemler kullanıyorum. Bu yöntemlerle birlikte o kağıtlar bize 1000 yıl sonrasına ulaşmış. Ben de geçmiş nesillerimin kullandığı yöntemlerin aynısını kullanıyorum. Ne olmuş oluyor? Benim kağıtlarım da iyi şartlar altında bir araya geldiğinde 1000 sene ötesine gidebilecek potansiyele sahip olmuş oluyor. Bu çok önemli bir şey. Çok hassasiyet gerektiren bir şey” değerlendirmesini yaptı.
“Bu sanatların manevi bir tarafı var”
Geleneksel yöntemlerle üretilen kağıdın çok manevi bir boyutunun olduğunu ifade eden Çelik, “Bu sanatların manevi bir tarafı var. Hani böyle sadece göze hitap etsin diye değil. Diyelim ki bir Müzehhip hat tablosunun ya da bir ayetin kenarını süslenecek. Otomatik olarak işin içine Fıkıh giriyor. Şunu demek istiyorum. Kullanılan boyaların içeriğine çok dikkat edilmesi gerekiyor. Çünkü boyaların içerisinde jelatinler var. Bu jelatinler de yurt dışından geldiği için bu boyalar o ülkede en çok hangi hayvan tüketiliyorsa otomatik olarak o hayvanın jelatini kullanılıyor. Özellikle bu konuda hassasiyet gösterilmesi gerekiyor” cümlelerine yer verdi.
“Çocukların gözlerindeki parlama benim için inanılmaz bir duygu”
Ahmet Rıdvan Çelik, geleneksel yöntemlerle yapılan kağıtların küçük yaştaki çocuklarla tanışmasını gördükten sonra yaşadığı mutluluğu şöyle ifade etti:
“Atölyemizi okullardan ziyarete geliyorlar. Biz okullara gidiyoruz ve inanın o çocukların kağıt teknesine elini sokup çıkartıyorlar. Onların gözündeki parlama inanılmaz bir duygu benim için.”
Lart Works El Yapımı Kağıt Atölyesi, 7-11 Mayıs tarihleri arasında ATO Congresium E-01 standında sanatseverleri bekliyor.
