Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı (ICJ), Güney Afrika’nın İsrail aleyhinde açtığı davada, İsrail’in soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetti. Mahkeme ayrıca, İsrail’in Gazze’deki eylemlerinin bir kısmının soykırım hükümleri kapsamına girdiğini belirtti.
Güney Afrika’nın Birleşmiş Milletlerin (BM) en üst düzey yargı organı olan Uluslararası Adalet Divanı’nda İsrail aleyhine açtığı davada ihtiyati tedbir taleplerine yönelik karar duruşması yapıldı. Adalet Divanı, İsrail aleyhindeki soykırım davasında ihtiyati tedbirlerin uygulanmasına karar vererek, İsrail aleyhindeki iddiaların “makul seviyede” ispatladığına hükmetti. Divan başkanı ABD’li yargıç Joan E. Donoghue, Gazze’de yaşanan insani dramın son derece farkında olduklarını ve can kayıplarından derin endişe duyduklarını ifade etti. Yargıç Donoghue, mahkemenin İsrail’in BM’nin Soykırım Sözleşmesi çerçevesindeki yükümlülüklerinin bazılarını ihlal ettiğine ilişkin ihtiyati tedbir kararı almaya yetkisi olduğuna hükmederek, İsrail’in “davanın reddi talebinin reddedildiğini” açıkladı.
“İsrail’in eylemlerinin bir kısmı soykırım hükümleri kapsamına giriyor”
Donoghue, Güney Afrika tarafından İsrail’e yöneltilen suçlamalarla İsrail’in Gazze’deki eylemlerinin bir kısmının BM’nin Soykırım Sözleşmesi’nin hükümleri kapsamına girdiğini ifade etti. İsrail’in yürüttüğü askeri operasyonun Gazze’de çok sayıda ölüme, yaralanmaya, büyük çaplı yıkıma, nüfusun büyük bir kısmının zorunlu göçüne ve sivil altyapının büyük ölçüde zarar görmesine neden olduğunu vurgulayan Donogue, Gazze’deki Filistinlilerin Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesindeki “korunan grup” tanımına girdiğini belirtti.
“İsrail, Gazze’de soykırımı engellemek için tüm önlemleri almalı”
Güney Afrika’nın mahkemeden “Gazze’deki operasyonların acilen durdurulması yönünde tedbir kararı alınması” talebini de hükme bağlayan Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’in “Gazze’de soykırımı engellemek için tüm önlemleri almasına” hükmetti. Donoghue, 17 yargıcın oyuyla hükme bağlanan söz konusu kararda 15 yargıcın lehte, 2 yargıcın da aleyhte oy kullandığını belirtti. Divan ayrıca İsrail’in soykırım davasında kullanılabilecek her türlü delilin yok edilmesini önlemesi gerektiğini, Gazze’de soykırıma teşvik sayılabilecek her türlü açıklamaları önlemesi ve cezalandırması gerektiğini vurguladı.
“İsrail 1 ay içinde rapor sunmalı”
Mahkeme, 16’ya karşı 1 oyla İsrail’e 1 ay içerisinde mahkemeye Gazze’de soykırımın engellenmesi için hangi tedbirlerin alındığına dair rapor sunma zorunluluğu getirilmesine de karar verdi. Yargıç Donoghue, söz konusu kararın İsrail için uluslararası hukuki yükümlülükler doğurduğunu ifade etti.
Uluslararası Adalet Divanı ayrıca 16’ya karşı 1 oy ile Gazze’ye acil insani yardım ulaştırılmasının garanti altına alınabilmesi için İsrail’in acil ve etkili tedbirler almak zorunda olduğuna hükmetti.
İsrailli yetkililerin soykırımı işaret eden açıklamalarına yer verildi
Yargıç Donoghue, mahkemenin kararında İsrail hükümet yetkililerinin “soykırımı” işaret eden açıklamalarını da hatırlattı. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın Gazze’nin tamamıyla kuşatma altına alınma emri verdiğini hatırlatan Donoghue, İsrail’in “insansı hayvanlarla” savaştığı ve “Gazze halkının hepsini imha edecekleri” yönündeki ifadelerine yer verdi. Donoghue ayrıca İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un Gazze’de “herkesin sorumlu” olduğuna ilişkin açıklamalarını hatırlattı.
İbrahim Aydoğan
